Subregion Turów konsekwentnie obecny przy rozmowach o transformacji
13.11.2025 r. w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej odbyło się trzecie posiedzenie Rady ds. Sprawiedliwej Transformacji, zorganizowane z inicjatywy minister Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz oraz ministra Jacka Karnowskiego. W obradach uczestniczyli przedstawiciele resortów, regionów objętych Funduszem Sprawiedliwej Transformacji (FST), eksperci i partnerzy społeczni. Obecny był także Subregion Turów- tym razem Zbigniew Zjawin, Rafał Gronicz, Wojciech Dobrołowicz i Joanna Tokarczuk. Region, który – mimo że nie otrzymuje środków z tego funduszu – uczestniczy w każdym spotkaniu dotyczącym transformacji.
Reprezentanci regionu podkreślają, że chcą śledzić zmiany, korzystać z doświadczeń innych województw i przypominać, że proces odejścia od węgla dotyczy również miejsc pominiętych w aktualnym podziale wsparcia.
W pierwszej części obrad przedstawiciele regionów przedstawili postępy we wdrażaniu FST. Ciekawie zaprezentowało się województwo śląskie, które pokazało kilka projektów realizowanych na dużą skalę. Na dobrej drodze jest też Bełchatów, gdzie prace idą sprawnie i już widać pierwsze efekty. W województwie dolnośląskim wsparcie obejmuje na razie jedynie obszar wałbrzyski, co pokazuje, że w regionie są jeszcze duże potrzeby i sporo do zrobienia poza tą częścią województwa.
W drugiej części przedstawiono wyniki ewaluacji FST. Zwrócono uwagę na opóźnienia wynikające z procedur i złożoności inwestycji, jednocześnie podkreślono, że mimo to Polska dobrze radzi sobie na tle innych państw UE. Dużo miejsca poświęcono zapowiadanym przez Komisję Europejską zmianom po 2028 rok, które obejmą m.in. odejście od podziału funduszy na osobne instrumenty, większą odpowiedzialność państw za programowanie środków i koncentrację na efektach.
Omówiono także projekt wspierający transformację w Polsce – dotyczący m.in. zagospodarowania terenów pogórniczych, wspólnot energetycznych i aktywizacji mieszkańców.
W dyskusji Rafał Gronicz przypomniał wcześniejszy wniosek o powołanie Pełnomocnika Rządu ds. Transformacji, podkreślając, że rozproszenie kompetencji między różne ministerstwa utrudnia proces decyzyjny. Joanna Tokarczuk zwróciła uwagę na konieczność uwzględnienia regionów pominiętych w FST przy planowaniu nowej perspektywy finansowej oraz wskazała na możliwości, jakie daje Fundusz Modernizacyjny.
Spotkanie po raz kolejny pokazało, jak dynamicznie zmieniają się zasady programowania wsparcia i jak ważna jest stała obecność Subregionu Turów przy kluczowych rozmowach. To moment, w którym zaczynają się prace nad nowymi zasadami – a obecność przy tym stole może zdecydować o przyszłości regionu.
Powiat lubański